Welke WIA-uitkering je krijgt is afhankelijk van het arbeidsongeschiktheidspercentage. Helaas is dit arbeidsongeschiktheidspercentage NIET alleen afhankelijk van wat je allemaal niet meer kan, maar het is voornamelijk afhankelijk van het percentage inkomensverlies. Dit zorgt ervoor dat de WIA in Nederland oneerlijk en ontzettend krom is. Hieronder leggen we je uit hoe de WIA afkeuring werkt aan de hand van een aantal voorbeelden én hoe je ervoor kan zorgen dat je een eerlijke WIA keuring krijgt!
Percentage inkomensverlies bij de WIA
De WIA kijkt dus niet alleen naar het percentage van wat je allemaal niet meer kan, maar naar het percentage inkomensverlies. Dit is een ontzettend krom, maar ook complex systeem, wat we hieronder stap voor stap aan de hand van een voorbeeld zullen uitwerken zodat je begrijpt waarom dit – vooral voor mensen met lage lonen – oneerlijk is.
Stap 1: de WIA keuring
We beginnen bij de WIA keuring. Het is van cruciaal belang om hier heel duidelijk en goed aan te geven wat jouw klachten zijn en waarom je diverse dingen niet meer kan. Aan de hand van de vragen die de verzekeringsarts aan je stelt en jouw antwoorden daarop, wordt de FML lijst ingevuld en een rapport opgemaakt door de verzekeringsarts van het UWV. In dit rapport worden de hokjes aangevinkt van zaken die je nog wel kan en niet meer kan.
Tip: neem altijd iemand mee naar de WIA keuring die meeluistert en dingen voor je aanvult. Het is ontzettend spannend om naar de WIA keuring te gaan, en het kan zijn dat je inmiddels zo gewend bent geraakt aan je klachten dat je deze niet meer benoemt. Echter is dit wel van belang! Iemand die dichtbij je staat en dagelijks met jou en je klachten omgaat kan daarom je verhaal aanvullen. Ik nam bijvoorbeeld mijn moeder mee die ook kon vertellen waar zij mij allemaal mee moest helpen.
Nog meer van dit soort handige tips vind je in de Zorgeloos richting de WIA-keuring cursus. Ik heb deze cursus speciaal voor mijn lotgenoten ontwikkeld (ik heb in 2017 zelf ook de WIA-keuring moeten doen en ik ben IVA-afgekeurd, lees in dit blog alles over mijn WIA verhaal). Alles wat je moet weten over de WIA, wat je wel en niet moet zeggen tijdens de WIA-keuring en hoe je je hier zo optimaal mogelijk op voorbereidt, heb ik opgenomen in de cursus. Ik ben ontzettend blij en trots dat iedereen die van deze cursus gebruikmaakt, zich zekerder voelt over de WIA keuring en weet wat ze kunnen verwachten! Dit voorkomt vaak klachten die verergeren door alle stress en machteloosheid die je ervaart als je richting de WIA keuring gaat. Ik weet er helaas zelf alles van.
Stap 2: het rapport en de FML lijst van de verzekeringsarts
In dit rapport staan je klachten en beperkingen. Ook staat er een aantal uren opgeschreven, die je volgens hen nog zou moeten kunnen werken. Dit rapport kan heel heftig bij je aankomen, omdat er dingen in kunnen staan waar jij jezelf niet in kan vinden. Zo stond er bij mij dat ik nog 4 uur per dag zou kunnen werken, maar dit was écht niet het geval. Mijn advies is om niet direct in paniek te raken van dit rapport, want dit is nog niet de definitieve WIA uitslag. Deze volgt later.
Als de verzekeringsarts van mening is dat je in de toekomst weer kunt werken, word je uitgenodigd voor een gesprek met de arbeidsdeskundige. De arbeidsdeskundige gaat, gebaseerd op het rapport van de verzekeringsarts, functies/beroepen selecteren die voor je geschikt kunnen zijn.
Stap 3: De arbeidsdeskundige gaat kijken welke fictieve functies je nog zou kunnen
De arbeidsdeskundige gaat met behulp van het CBBS systeem kijken welke functies er fictief nog bij je zouden passen en hoeveel je hiermee kunt verdienen. Dit gebeurt automatisch door het matchsysteem tussen je FML lijst en alle beschikbare functies in deze computer.
De arbeidsdeskundige selecteert vervolgens handmatig 3 beroepen die het beste passen bij je klachten en beperkingen. In dit systeem zit aan alle functies een loon gekoppeld. De arbeidsdeskundige pakt vervolgens het middelste loon van deze 3 handmatig geselecteerde fictieve functies.
Stap 4: het percentage inkomensverlies wordt berekend
Nu zijn we bij de stap aangekomen waar de WIA oneerlijk wordt. Hier gebeurt namelijk het volgende:
- Het middelste loon van de 3 handmatig geselecteerde fictieve functies wordt gepakt. Laten we zeggen dat dit €12 per uur is.
- Deze €12 per uur wordt vergeleken met jouw laatstverdiende loon, dat je verdiende voordat je ziek werd.
- Het verschil tussen deze lonen bepaalt je arbeidsongeschiktheidspercentage. Het arbeidsongeschiktheidspercentage zegt dus niets over de ernst van de ziekte of aandoening! Het gaat over je % loonverlies. Dus het verschil tussen jouw laatstverdiende loon en de €12 die je ficties nog zou kunnen verdienen.
- Wat belangrijk is om te weten, is dat je op de functies die de arbeidsdeskundige gaat vinden, niet hoeft te solliciteren. Het UWV berekent hiermee alleen het arbeidsongeschiktheidspercentage.
Voorbeeld: Mensen met lage lonen zijn de dupe van de WIA
Deze situatie zorgt ervoor dat mensen met lage- en middenlonen de dupe worden van de WIA. Neem bijvoorbeeld een cardioloog en een verpleegkundige. De cardioloog verdient €50 per uur en de verpleegkundige €20 per uur. Beiden hebben exact dezelfde klachten en kunnen evenveel dingen niet meer doen. Zij zijn exact even ziek en even beperkt.
Cardioloog oude loon 50 nieuwe fictieve loon 12 euro:
De cardioloog heeft een inkomensverlies van €38 per uur. Immers hij/zij verdiende €50 en zou nu €12 gaan verdienen. Dit inkomensverlies staat gelijk aan 76%.
Verpleegkundige oude loon 20 en fictieve loon 12 euro:
De verpleegkundige heeft een inkomensverlies van €8 per uur. Immers zij/hij verdiende €20 en zou nu €12 gaan verdienen. Dit inkomensverlies staat gelijk aan 40%.
Wat betekent dit voor de WIA uitkering?
Dit houdt in dat de cardioloog een veel hoger arbeidsongeschiktheidspercentage krijgt dan de verpleegkundige. De cardioloog is bijna volledig afgekeurd (volledig is boven de 80% arbeidsongeschiktheid). Waardoor deze een hogere WIA uitkering krijgt en een lager restbedrag.
De verpleegkundige daarentegen, is ‘maar’ 40% afgekeurd (met exact dezelfde klachten als de cardioloog!!). Omdat deze afkeuring net boven de 35% zit, krijgt de verpleegkundige wel een WIIA-uitkering, maar deze is erg laag en ze moet nog een flink restbedrag zelf verdienen. En dit dan simpelweg omdat het inkomensverlies niet groot genoeg is.😱
En als het inkomensverlies onder de 35% zat, zou de verpleegkundige helemaal geen WIA uitkering kunnen krijgen en belandt hij/zij in de WW of zelfs de bijstand!
Laat dit even goed op je inwerken: de één bijna volledig afgekeurd en de ander in de bijstand
En deze 2 personen hebben exact dezelfde klachten! Dit is de reden waarom de WIA ontzettend krom en oneerlijk is, mensen met lage inkomens worden veel minder snel afgekeurd en moeten hierdoor met al hun klachten proberen te werken, wat ze helemaal niet kunnen, of de WW of de bijstand in.
Het is verschrikkelijk en schrijnend om te zien wat deze mensen – die ook gewoon hartstikke zien zijn – en altijd hard gewerkt hebben en helemaal niet ziek willen zijn allemaal moeten meemaken, alleen omdat ze een te laag inkomen hadden voor dit oneerlijke keuringssysteem.
Kijktip: helden in de bijstand van Zembla
‘Helden in de bijstand’ is een uitzending van Zembla. Het maakte duidelijk hoe krom een WIA keuring werkt en hoe slecht deze kan uitpakken als je niet goed weet wat er op je afkomt. Klik hier om de aflevering te bekijken. Alles wat we hierboven hebben beschreven komt ook in deze aflevering aan bod, maar hier hoor je ook daadwerkelijk de verhalen van deze mensen. Het is echt schrijnend en daarom gun ik iedereen om zo goed mogelijk op de WIA keuring te verschijnen en te weten wat je allemaal tegen de verzekeringsarts moet zeggen!
Bekijk hier de gratis inkijkmodule van de Zorgeloos richting je WIA-keuring cursus, waar je al veel handige cruciale basis tips uithaalt. Ik gun iedereen een eerlijke WIA-keuring. Neem het heft in handen waar je wél invloed op hebt: je zo goed mogelijk voorbereiden op de WIA-keuring!
